Độc Đáo Lễ hội Văn hóa – Du lịch Làng cổ Đông Hòa Hiệp

Miền Tây cái nôi của những câu hò, điệu lý và những ngôi nhà cổ kính luôn có một sức hút mãnh liệt với những tâm hồn hoài cổ. Làng cổ Đông Hòa Hiệp, nay thuộc xã Cái Bè, tỉnh Đồng Tháp (sau khi sáp nhập từ huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang xưa), chính là một điểm đến mà bạn nhất định phải ghé thăm để tận tay chạm vào hơi thở thanh tao của lịch sử và văn hóa Nam Bộ.

Tin vui cho những ai trót yêu vẻ đẹp cũ xưa ấy: Lễ hội Văn hóa Du lịch Làng cổ Đông Hòa Hiệp sắp trở lại với chủ đề “Ký ức Làng cổ”, diễn ra từ ngày 3 đến 7/12/2025. Đây là lời mời chân tình của người dân địa phương, cùng nhau bảo tồn, phát huy giá trị di sản quý giá này và thổi một luồng sinh khí mới vào du lịch Miền Tây sông nước mến yêu.

“Ký ức Làng cổ” – nơi quá khứ bước cùng hiện tại

Lễ hội Văn hóa – Du lịch Làng cổ Đông Hòa Hiệp sẽ là một chuỗi ngày đáng nhớ, được chuẩn bị với rất nhiều tâm huyết, mang đậm hương vị đặc trưng của vùng đất Chín Rồng. Mọi hoạt động đều thể hiện sự nỗ lực bền bỉ của địa phương trong việc đánh thức và gìn giữ di sản, biến ký ức thành động lực phát triển du lịch bền vững.

Trong những ngày hội, bạn sẽ được đắm mình vào:

  • Hành trình di sản: kết nối các điểm văn hóa, du lịch, làng nghề truyền thống, để mỗi bước chân là một câu chuyện về vùng đất và con người.
  • Chương trình Famtrip & Tọa đàm phát triển sản phẩm du lịch Làng cổ Đông Hòa Hiệp: nơi các đơn vị lữ hành, nhà quản lý và người dân cùng ngồi lại, chia sẻ kinh nghiệm, ý tưởng, hướng đến những sản phẩm du lịch đặc trưng và chất lượng hơn.
  • Hành trình số về Làng cổ: ứng dụng công nghệ để kể lại “chuyện xưa tích cũ” theo cách mới, giúp du khách nhất là giới trẻ dễ dàng tiếp cận, tìm hiểu làng cổ qua nền tảng số.
  • Không gian ẩm thực “Tinh hoa miền Tây”: nơi hội tụ những món ngon “ăn một lần nhớ mãi” của vùng sông nước.

Bên cạnh đó là hàng loạt sự kiện văn hóa cộng đồng sôi nổi: Chương trình dân vũ rộn ràng, gần gũi; Hội thi “Cổng làng kể chuyện” nơi mỗi chiếc cổng làng trở thành một “tấm danh thiếp” giàu bản sắc.; Đêm nghệ thuật “Dấu ấn Làng cổ Đông Hòa Hiệp”, tái hiện không gian xưa bằng âm nhạc, ánh sáng và câu chuyện đời thường; Chương trình “Hàng Việt về nông thôn”, đưa sản phẩm trong nước đến gần hơn với bà con và du khách.

Điểm nhấn Lễ hội Văn hóa – Du lịch Làng cổ Đông Hòa Hiệp mà du khách nào cũng háo hức chờ đợi chính là không gian tái hiện chợ nổi Cái Bè. Nếu trước kia bạn chỉ nghe nói về chợ nổi qua báo đài, thì tại lễ hội lần này, bạn sẽ có cơ hội nhìn thấy một phần sinh động của đời sống thương hồ ngay trước mắt. Cảm giác được ngồi trên xuồng, giữa dòng sông êm ả, nhấm nháp chiếc bánh dân gian ngọt thơm hay thưởng thức đặc sản Đồng Tháp, mua chút quà thủ công mỹ nghệ ngay trên bờ sông lối vào nhà cổ… Đó là một cảm xúc vô giá, là hương vị quê hương mà bạn có thể cảm nhận trọn vẹn bằng cả năm giác quan!

Làng Cổ Đông Hòa Hiệp giữa lòng miệt vườn xanh mướt

Làng Cổ Đông Hòa Hiệp như một bảo tàng sống về kiến trúc và nếp nhà Nam Bộ xưa. Vị thế của làng được khẳng định khi được Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích Quốc gia năm 2017. Đây là niềm tự hào và là động lực to lớn để người dân gìn giữ di sản này.

Cùng với Làng cổ Đường Lâm (Hà Nội) và Làng cổ Phước Tích (Thừa Thiên Huế), Đông Hòa Hiệp được Tổng cục Du lịch Việt Nam (nay là Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam) phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) lựa chọn để phát triển mô hình du lịch nông thôn. Điều đó cho thấy giá trị của làng cổ không chỉ nằm trong phạm vi một xã, một huyện, mà đã trở thành tài sản chung của ngành du lịch cả nước.

Hiện tại, làng còn lưu giữ được 7 ngôi nhà cổ có tuổi đời từ 150 đến 220 năm và 29 ngôi nhà có tuổi đời từ 80-100 năm. Mỗi ngôi nhà là một câu chuyện với lối kiến trúc truyền thống 5 gian, 3 chái hình chữ Đinh, cùng với những chi tiết chạm khắc, trang trí công phu trên liễn đối khảm xà cừ, bàn ghế, hay những vật dụng bằng sứ quý hiếm.

Điều khiến tôi say mê nhất ở Đông Hòa Hiệp chính là cách những ngôi nhà cổ giao hòa với thiên nhiên. Không hề san sát nhau, chúng rải rác, ẩn mình một cách duyên dáng giữa những vườn sầu riêng, chôm chôm xanh mướt. Chỉ khi đến thật gần, bạn mới thấy lấp ló mái ngói âm dương, hàng cột gỗ quý. Sự kết hợp mộc mạc nhưng tinh tế giữa kiến trúc và miệt vườn đã tạo nên một vẻ đẹp thơ mộng, cuốn hút mà du khách quốc tế luôn tìm kiếm.

Vẻ Đẹp Vượt Thời Gian Của Nhà Cổ

Các ngôi nhà cổ tập trung nhiều tại các ấp An Bình Đông, Phú Hòa, An Lợi, An Thạnh… Nhiều ấp nối nhau như ô bàn cờ trong bán kính chừng 2km, nên theo kinh nghiệm của tôi, chỉ cần một chiếc xe đạp hoặc đôi giày thật êm là bạn có thể thong thả đi hết làng, vừa đi vừa trò chuyện với người dân, dừng chân bên gốc cây, bờ mương, quán nước nhỏ ven đường.

Trong số các ngôi nhà cổ, có vài cái tên mà bất kỳ người làm du lịch nào ở đây cũng thuộc nằm lòng:

  • Nhà cổ ông Phan Văn Đức: Xây dựng từ năm 1850, ngôi nhà mang kiến trúc hài hòa giữa văn hóa Nam Bộ và Pháp. Nằm trong khuôn viên hơn 19.000m² vườn cây trái, nó lưu giữ những cổ vật hiếm có, điển hình là chiếc hộp gỗ khảm hình rồng chứa bản “Sắc phong thần” do Vua Tự Đức ban.
Nhà cổ Ba Đức

Nhà cổ Ba Đức

  • Nhà cổ ông Trần Tuấn Kiệt: Xây dựng từ năm 1838, đây là tuyệt tác kiến trúc với 108 cây cột gỗ căm xe quý hiếm và hoa văn Tùng-Cúc-Trúc-Mai chạm khắc tinh xảo. Ngôi nhà từng được các nhà khảo cổ Nhật Bản xếp vào loại “Cửu đại mỹ gia” (9 ngôi nhà đẹp nhất) ở Việt Nam và được trùng tu kỹ thuật vào năm 2002.
Nhà cổ ông Kiệt

Nhà cổ ông Kiệt

  • Nhà cổ ông Lê Quang Xoát: Xây dựng từ đầu thế kỷ 19, mang phong cách nhà rường Huế nhưng lại đậm đà sắc thái Nam Bộ. Điều khiến du khách thích thú nhất là bộ ván ngựa đôi bằng đá cẩm thạch đặt ở gian ngoài. Chủ nhà kể lại, tấm ván này mát rượi vào mùa hè và ấm áp khi mùa đông về – một “bí mật nhỏ” của kiến trúc xưa mà khoa học hiện đại nhìn vào cũng phải ngỡ ngàng.
Nhà cổ ông Xoát

Nhà cổ ông Xoát

Trải nghiệm sống như người Miền Tây

Du lịch làng cổ Đông Hòa Hiệp, bạn hoàn toàn có thể trải nghiệm “sống thử” cuộc sống miệt vườn. Nhiều ngôi nhà cổ, như nhà ông Kiệt, ông Võ, ông Ba Đức… đã phát triển dịch vụ Homestay du lịch cộng đồng. Vừa bảo tồn được kiến trúc, vừa giúp người dân có thêm sinh kế, du khách thì được “ở chung”, “ăn chung”, “sống chung” với chủ nhà.

Bạn có thể cùng người dân làm cốm, tráng bánh tráng, cán bánh phồng sữa… Hóa thân thành nông dân tát mương bắt cá rồi cùng nhau chế biến, thưởng thức ngay tại chỗ. Cùng chủ nhà chăm sóc vườn cây ăn trái, hái trái tại vườn. Dậy sớm đi chợ nổi Cái Bè, nghe tiếng ghe xuồng qua lại, ngắm mặt trời lên trên sông. Ngồi bên hiên nhà cổ, nghe đờn ca tài tử vang lên giữa đêm, để thấy lòng mình chùng lại, nhẹ như tiếng mái chèo khua nước…

Cùng với kiến trúc độc đáo và miệt vườn xanh mướt, chính nếp sống bình dị, chân tình của người dân nơi đây đã tạo nên một hình thức du lịch cộng đồng mang bản sắc riêng, không thể lẫn vào đâu được của Đông Hòa Hiệp.

Nếu có dịp về Đồng Tháp vào đầu tháng 12/2025, tôi thật lòng khuyên bạn hãy dành ít nhất một ngày tham gia Lễ hội Văn hóa – Du lịch Làng cổ Đông Hòa Hiệp “Ký ức Làng cổ” để cảm nhận giữa bao đổi thay, vẫn có những nơi lặng lẽ giữ hộ chúng ta một phần ký ức rất Nam Bộ. Chuyến đi này chắc chắn là một hành trình trở về với sự thanh thản và bình yên.